Iğdır Üniversitesi Merkez Müdürü Doç. Dr. Oğuz Doğan, Haydar Aliyev Fen Lisesi'nde düzenlenen konferansta “Türk Destancılığı ve Sözlü Kültür Geleneği” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi. Konferans, Türk destanlarının tarihsel süreçteki yeri, sözlü kültür geleneği içerisindeki fonksiyonları ve modern dönemdeki etkilerinin detaylı bir şekilde ele alınmasıyla dikkat çekti.
Türk Destancılığı: Tarihsel Bir Perspektif
Konferansın temel odak noktalarından biri, Türk destanlarının tarihsel bağlamdaki konumu oldu. Doç. Dr. Doğan, destanların, Türk toplumlarının tarihsel kimliklerini ve kolektif hafızalarını inşa eden önemli anlatılar olduğunu belirtti. Bilhassa Oğuz Kağan Destanı, Göç Destanı, Ergenekon Destanı ve Manas Destanı gibi eserler üzerinden örneklemeler yapılarak bu anlatıların Türk milletinin inanç, gelenek ve değer sistemlerinin taşıyıcıları olduğu vurgulandı.
Destanların yaratıcılarının kimlikleri ve sosyal statüleri üzerinde duran Doğan, destancılık geleneğinin şekillendiği sosyo-kültürel bağlamı analiz etti. Türk destanlarının, diğer milletlerin sözlü anlatı geleneklerinden nasıl ayrıştığına ve bu bağlamda Türk kültüründeki özgünlüğüne de dikkat çekildi.
Sözlü Kültürün Aktarım Süreçleri
Doç. Dr. Doğan, sözlü kültürün bir tür toplumsal iletişim biçimi olarak nasıl işlediğini ve destanların bu bağlamda kuşaktan kuşağa hangi mekanizmalarla aktarıldığını akademik bir yaklaşımla ele aldı. Anlatıcıların (ozan, baksı, kam) oynadığı rol ve destanların aktarımdaki ritüelistik unsurlar detaylandırıldı. Bu süreçte ezgi, anlatı ritmi ve anonimlik gibi unsurların destanların kültürel sürekliliği üzerindeki etkisi de tartışıldı.
Modern Dönemde Türk Destancılığı
Konferansın bir diğer bölümünde Türk destanlarının modern çağdaki yansımalarına odaklanıldı. Doç. Dr. Doğan, sözlü kültür geleneğinin yazılı kültüre aktarımı ve bu sürecin modern edebiyat üzerindeki etkilerini değerlendirdi. Günümüzde destan unsurlarının popüler kültürdeki görünürlüğü, televizyon dizileri, sinema ve dijital medya bağlamında ele alınarak bu geleneğin çağdaş Türk kimliği üzerindeki etkisi analiz edildi.
Toplumsal Hafıza ve Destanların İşlevi
Destanların yalnızca edebi birer metin değil aynı zamanda toplumsal hafızayı şekillendiren önemli yapılar olduğu vurgulandı. Doç. Dr. Doğan, destanların tarihsel olayları mitolojik bir çerçevede sunarak kolektif bir kimlik inşasına nasıl katkıda bulunduğunu ve bu yönüyle toplumların sosyokültürel dayanışmasında oynadığı kritik rolü aktardı.
Konferansa katılan öğretmen ve öğrenciler, Türk kültürünün temel taşlarından biri olan destancılık geleneği hakkında derinlemesine bilgi edinme fırsatı buldu. Etkinlik sonunda katılımcılar, konuyla ilgili sorular yönelterek hem akademik hem de kültürel bir bilgi paylaşımı gerçekleştirdi.
Iğdır Üniversitesi’nin toplumla buluşma ve akademik birikimini geniş kitlelerle paylaşma misyonu doğrultusunda düzenlenen bu konferans Türk kültürel mirasının korunması ve genç kuşaklara aktarılması konusundaki çalışmaların önemini bir kez daha ortaya koydu.
